پرستاری و نگهداری از بیمار آلزایمری در منزل
بیماری آلزایمر، در بین بیماری‌های مرتبط با زوال عقل، بین 60 تا 80 درصد از سهم بیماران را به خود اختصاص می‌دهد. این ارقام نشان می‌دهند که به نسبت، تعداد قابل توجهی از افراد جامعه در این بازه قرار می‌گیرند. این موضوع بسیار مهمی است که ما را به فکر وار می‌دارد که تکلیف این افراد در این شرایط چیست؟ نحوه نگهداری از بیمار آلزایمری در منزل چگونه باید باشد؟ می‌توان شرایط خوبی را برای پرستاری از آن‌ها فراهم کرد؟ آیا به خدمت درآوردن پرستار بیمار آلزایمری در منزل راهکار مناسبی است؟ اگر هست، وظایف او به چه صورتی باید باشد؟
وظایف پرستار بیمار آلزایمری در منزل چیست؟
مراقبت از بیمار آلزایمری در خانه کار دشواری است که صبوری، دانش و آگاهی زیادی می‌طلبد. این بیماران شرایط خاصی دارند و به نگهداری ویژه‌ای احتیاج دارند. اگر خودتان می‌خواهید این مسئولیت را بپذیرید یا مسئولیت آن را بر عهده فرد دیگری مانند یک پرستار بسپارید، باید نکاتی را در نحوه پرستاری از بیمار آلزایمری در منزل بدانید.
با مشاهده صفحه پرستار بیمار در منزل میتوانید سایر خدمات پرستاری مجموعه هم‌دم را مشاهده کنید.
نگهداری از بیمار آلزایمری در منزل شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌ها مانند استحمام بیمار، مسواک زدن دندان او، رسیدگی به سر و وضعش، لباس پوشاندن، غذا دادن و توالت رفتن او است که در ادامه موارد ذکر شده و شرایط آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
استحمام بیمار آلزایمری توسط پرستار در منزل
بدن فرد مبتلا به آلزایمر همواره باید تمیز نگه داشته شود تا از هرگونه عفونت پوستی و ادراری جلوگیری کند. استحمام بیمار آلزایمری مسئولیت دشواری است که گاهی با مقاومت بیمار همراه است. ممکن است حتی به دعوا، گریه و فریاد بیمار منجر شود. اما، برای راحت‌تر شدن این فرایند بهتر است به نکات زیر توجه کنید.
· هر روز بیمار را استحمام کنید تا شرایط را به عنوان یک روتین قبول کند.
· با استفاده از کلمات پر مهر با او صحبت کرده و او را به حمام رفتن ترغیب کنید و با بیمار بحث و جدل نکنید.
· از ضمیر «ما» به جای «تو» استفاده کنید.
· فضای حمام را گرم و دلپذیر کنید.
· از دوش سیار استفاده کنید تا ترس بیمار از بین برود.
· تا جای ممکن اتفاقات ناخوشایند و غیر مترقبه مانند سرد شدن ناگهانی آب یا افتادن وسایل بر روی زمین را در حمام به حداقل برسانید.
· از حوله‌های بیشتری برای خشک کردن بدن بیمار استفاده کنید تا احساس امنیت و راحتی کند.
مسواک زدن دندان بیمار آلزایمری توسط پرستار
پرستار بیمار آلزایمری در منزل باید با حوصله و با اخلاق خوش بیمار را بر روی صندلی با پشتی صاف بنشاند. سپس، فرد بیمار را در مقابل بدنش نگه داشته و سر او را با یک دست ثابت نگه دارد. سپس، به آرامی دندان‌های بیمار را مسواک بزند.
یا اگر می‌خواهید که خود بیمار هم در مسواک زدن شریک باشد، میتوانید دستتان را بر روی دست فرد بیمار قرار دهید و گام‌به‌گام مراحل مسواک زدن را با او تمرین کنید.
فرآیند مسواک زدن برای بیمار آلزایمری بهتر است دو بار در روز انجام شود. در صورت داشتن دندان مصنوعی، حتما هر شب قبل از خواب دندان‌ها را از دهان خارج کنید و آن‌ها را بشویید.
رسیدگی به سر و وضع بیمار آلزایمری توسط پرستار در منزل
برای تغییر روحیه بیمار سعی کنید که هر روز به سر و وضع بیمار رسیدگی کنید. موهایش را شانه بزنید. در صورت لزوم آن‌ها را رنگ کنید. هر روز لباس تمیزی را انتخاب کنید و به او بپوشانید. اگر فرد بیمار مرد بود، ریشش را با ریش تراش بتراشید. ناخن‌هایش را کوتاه کنید. از خوشبو کننده‌های بی‌ضرر استفاده کنید.
لباس پوشاندن بیمار آلزایمری
پرستار بیمار فراموشی باید بداند که پوشیدن لباس یک بخش مهم در نگهداری از بیمار آلزایمری در منزل است. چرا که، در این مرحله، باید به بیمار اجازه دهد که خودش لباسی که دوست دارد را انتخاب کند.
اما، قبل از آن سعی کنید لباسی را برای بیمار تهیه کنید که راحت باشد. به جای داشتن تعداد زیادی دکمه، یا انتخاب یک لباس جلو بسته لباسی را تهیه کنید که زیپ داشته و به‌راحتی قابل استفاده باشد. یعنی، بیمار خودش بتواند به راحتی لباسش را بپوشد.
غذا دادن بیمار آلزایمری
در گام نخست، سعی کنید با توجه به رژیم غذایی بیمار مواد غذایی مورد نیاز را در برنامه او بگنجانید. اجازه دهید تا جایی که امکان دارد، بیمار خودش غذایش را بخورد. اما، حتما او را حین خوردن غذا چک کنید. چون ممکن است بیمار آلزایمری فراموش کند که باید غذایش را میل کند. اگر هم از غذا خوردن سر باز زد، با پزشک مربوطه مشورت کنید.
توالت رفتن بیمار آلزایمری
شرایط توالت را مطابق با نیاز بیمار فراهم کنید. در هنگام شب، نور کافی برای محیط تهیه کنید. از توالت فرنگی برای بیمار استفاده کنید. در صورتی که بیمار توانایی کنترل ادرارش را نداشته باشد، میتوانید با مشورت با یک مشاور یا پزشک از وسایل مخصوص استفاده کنید.
نکاتی که در مورد مراقبت و نگهداری از بیمار آلزایمری باید بدانیم!
پرستار بیماری فراموشی در منزل باید یک پرستار متخصص در حوزه سالمندان و بیماران دچار اختلال مغزی باشد. تا بداند که چگونه باید با بیمار رفتار کند. اما، در کنار این موضوع نکات دیگری نیز وجود دارند که به شرح زیر است.
· در گام نخست، باید نوع بیماری، مرحله‌ای که بیمار در آن قرار دارد و نیازهای بیمار را بشناسید.
· باید بدانید که این بیماری باعث بی‌قراری و سردرگمی بیمار می‌شود و همین امر بیمار را تندخو و بداخلاق می‌کند. پس این رفتارها شخصی نیستند و نباید از آن برنجید.
· پرستار بیمار آلزایمری در منزل که محیطی آرامش بخش است باید شرایط را همچنان آرام نگه دارد. یعنی، با کلمات محبت آمیز و با لحنی مهربانانه با بیمار صحبت کند.
· برنامه‌ای مدون شامل ساعت خواب، ساعت غذا، ساعت داروی بیمار تهیه کنید.
· بیمار آلزایمری را به مکان‌های عمومی مانند مهمانی و پارک‌هایی با جمعیت کمتر ببرید.
· درهای خروجی را حتما کنترل کنید و از قفل بودن آن مطمئن شوید.
· جویدن غذا گاهی برای بیمار آلزایمری دشوار خواهد بود. به او یادآوری کنید که غذایش را بجود یا غذا را با دستگاه غذاساز یا مخلوط کن نرم کنید.
· حتما فرد جایگزینی را برای مراقبت از بیمار آلزایمری در خانه برای چند روز در ماه تعیین کنید تا بتوانید در تعطیلات انتخاب شده روحیه خود را تقویت کنید.
بیماری آلزایمر چیست؟
بیماری آلزایمر اختلالی مغزی است که به آهستگی بر حافظه، توانایی فکر کردن، تکلم و رفتار فرد مبتلا اثر می‌گذارد. این بیماری پیش رونده است و زندگی فرد را با چالش بسیار بزرگی روبرو می‌کند. ممکن است علائم این بیماری با شدت زیادی در فرد بروز کند که توانایی انجام کارهای بسیار ساده را نیز از او بگیرد.
افرادی که با علائم زودرس این بیماری مواجه می‌شوند، در اواسط دهه 30 تا اواسط دهه 60 زندگی خود با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. افرادی که با علائم دیررس آن مواجه می‌شوند، در اواسط دهه 60 زندگی باید پذیرای این مهمان ناخوانده باشند.
علائم و نشانه‌های آلزایمر
معمولا بروز علائم اولیه بیماری آلزایمر در افراد مختلف متفاوت است. اما، همگی تقریبا در یک عامل، مشترک هستند و آن ایجاد اختلال در کار حافظه است. شایع‌ترین علائم اولیه آلزایمر به خاطر سپردن اطلاعات جدید است.
این عامل، از اولین نشانه‌های شروع بیماری آلزایمر است. اختلال در واژه یابی، مسائل بینایی و اختلال در استدلال یا قضاوت کردن هم از علائم دیگر این بیماری به شمار می‌روند. آلزایمر در حالت خفیف، میانی و پیشرفته نیز علائم متفاوتی دارد که به این شرح است.
علائم آلزایمر خفیف:
· از دست دادن حافظه
· ناتوانی در قضاوت کردن که منجر به تصمیم گیری نادرست شود.
· از دست دادن ابتکار عمل
· صرف زمان بیشتری برای انجام کارهای روزمره
· پرسیدن چند باره یک سوال
· مشکل پرداخت پول و قبوض
· تغییر در حالت روحی و شخصیت
· افزایش خشم و عصبانیت
علائم آلزایمر متوسط
· افزایش حس سردرگمی و از دست دادن حافظه
· ناتوانی در یاد گرفتن مطالب جدید
· مشکل در خواندن، نوشتن و کار کردن با اعداد و زبان
· مشکل در سازماندهی افکار و تفکر منطقی
· کاهش دامنه توجه
· مشکل در مواجه شدن با شرایط جدید
· ناتوانی در انجام چند کار باهم مانند لباس پوشیدن
· مشکل در شناسایی افراد خانواده و دوستان
· توهم، هذیان و پارانویا
· انجام رفتارهای غیر متعارف مانند لخت شدن در ملا عام یا استفاده از کلمات بد
· انقباض عضلانی
· بی‌قراری، اضطراب، ترس در اواخر عصر
علائم آلزایمر پیشرفته
· ناتوانی در ارتباط برقرار کردن
· کاهش وزن
· تشنج
· عفونت‌های پوستی
· مشکل در بلعیدن غذا
· نالیدن
· افزایش میزان خواب
· از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع